Saga Hestanna
Saga hestsins sem húsdýrs er talin hefjast fyrir um 4000-6000 árum .Hesturinn varð manninum hins vegar fljótt gríðarlega mikilvægur og er saga hans síðan samtvinnuð sögu mannsins.
Elstu vísbendingar um að hesturinn hafi komið frá Mið-Asíu eru frá því um 4.000 f. Kr. en talið er að hófdýr hafi þróast fyrir um 10 milljón árum síðan, eftir að risaeðlurnar dóu út. Þau voru helstu spendýrin fram á míósen-tímabilið þegar klaufdýr þróuðust til að nýta grasfæðu betur en þau höfðu áður gert.
Hesturinn þróaðist frá því að vera með 5 tær (klaufir) niður í 4, 3 og loks eina tá á míósen. Hestar með fleiri tær lifðu í deiglendara landi og sukku því ekki í blautann jarðveginn. Einnig breyttist fæða hestsins og hætti hann að vera laufæta í skógum og kjarri og fór að éta gras á sléttum meginlandanna. Fæðan varð trénismeiri og því þróaðist meltingarkerfið svo það gæti tekið við grófara æti. Á pleistósen stækkaði hesturinn til muna og missti 2. og 4. tána ásamt því að hann leitaði frekar út á gresjurnar í fæðuleit. Hliðartærnar minnkuðu hjá Hipparion og eina sem eftir lifir af þeim eru griffilbeinin sem nútímahestar nota ekki, en eru þó ekki til staðar.
Elstu vísbendingar um að hesturinn hafi komið frá Mið-Asíu eru frá því um 4.000 f. Kr. en talið er að hófdýr hafi þróast fyrir um 10 milljón árum síðan, eftir að risaeðlurnar dóu út. Þau voru helstu spendýrin fram á míósen-tímabilið þegar klaufdýr þróuðust til að nýta grasfæðu betur en þau höfðu áður gert.
Hesturinn þróaðist frá því að vera með 5 tær (klaufir) niður í 4, 3 og loks eina tá á míósen. Hestar með fleiri tær lifðu í deiglendara landi og sukku því ekki í blautann jarðveginn. Einnig breyttist fæða hestsins og hætti hann að vera laufæta í skógum og kjarri og fór að éta gras á sléttum meginlandanna. Fæðan varð trénismeiri og því þróaðist meltingarkerfið svo það gæti tekið við grófara æti. Á pleistósen stækkaði hesturinn til muna og missti 2. og 4. tána ásamt því að hann leitaði frekar út á gresjurnar í fæðuleit. Hliðartærnar minnkuðu hjá Hipparion og eina sem eftir lifir af þeim eru griffilbeinin sem nútímahestar nota ekki, en eru þó ekki til staðar.
Íslenski hesturinn.
Talið er að hesturinn hafi komið, ásamt öðrum húsdýrum, til Íslands með landsnámsmönnum frá Noregi og Bretlandseyjum. Hesturinn hefur verið einangraður hér á landi síðan 11. öld og er eitt af hreinræktuðustu hestakynjum heims í dag. Hér á landi gilda mjög strangar reglur um innflutning hrossa sem hefur ekki verið leyfður til þessa. Líklegt er að landnámsmenn hafi valið betri gripina til að taka með sér í hið stranga ferðalag til Íslands. Þeir gripir sem voru veikir fyrir hafa ekki þolað ferðina og þar af leiðiandi hafa einungis sterkustu og hæfustu einstaklingarnir komist alla leið.
Það má því leiða líkum að því að sá hestastofn sem hingað kom í byrjun hafi verið sterkur, úthaldsgóður og þolinn. Greiningar á blóði gefa til kynna að íslenski hesturinn sé skyldur Hjaltlandshestinum (Shetland pony) og samkvæmt DNA-greiningum er um skyldleika að ræða bæði norska Fjarðahestinn og svokallaða Lyngdalshest sem er mjög líkur íslenska hestinum í útliti. Rannsóknir og fornleifagröftur leiða sífellt nýja hluti í ljós hvað varðar uppruna og sögu íslenska hestsins. Eitt af því sem einkennir íslenska hestinn er að hann hefur verið óblandaður við önnur kyn um aldir en flest önnur kyn hafa verið kynbætt og blönduð til að ná fram m.a. mismunandi byggingu, eiginleikum, litum og útliti, svo eitthvað sé nefnt.
Árið 1703 er talið að á Íslandi hafi verið 27.000 hross en í dag eru u.þ.b. 76.000.